Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach działalność polegająca na przetwarzaniu odpadów podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia, poza wyjątkami określonymi w art. 45 u. o. Zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydawane jest w formie decyzji, przez organ właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności.

Zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydaje marszałek województwa dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub instalacji komunalnych. Dla odpadów innych niż niebezpieczne, które poddawane są odzyskowi w procesie polegającym na wypełnieniu terenów niekorzystnie przekształconych, jeżeli ilość umieszczonych na wyrobisku lub zapadlisku odpadów jest nie mniejsza niż 10 Mg na dobę lub całkowita pojemność wyrobiska lub zapadliska jest nie mniejsza niż 25 000 Mg.

Organem właściwym do wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów na terenach zamkniętych jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska. W pozostałych przypadkach zezwolenie to wyda starosta (głównie dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko – np. przetwarzanie odpadów innych niż niebezpieczne w instalacji powyżej 10 Mg na dobę).

Zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydaje się na wniosek posiadacza odpadów. Zakres wniosku określono w art. 42 ust. 2 u. o.

Zgodnie z nim wniosek powinien zawierać:

  • numer NIP posiadacza odpadów, o ile został nadany;
  • wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do przetwarzania;
  • określenie masy odpadów poszczególnych rodzajów poddawanych przetwarzaniu i powstających w wyniku przetwarzania w okresie roku;
  • należy wskazać:
    1. miejsca i sposób magazynowania oraz rodzaj magazynowanych odpadów,
    2. maksymalną masę poszczególnych rodzajów odpadów i maksymalną łączną masę wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w tym samym czasie oraz które mogą być magazynowane w okresie roku,
    3. największą masę odpadów, które mogą być magazynowane w tym samym czasie w instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub innym miejscu magazynowania odpadów, wynikającej z wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów,
    4. całkowitą pojemność (wyrażoną w Mg) instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów,
  • szczegółowy opis stosowanej metody lub metod przetwarzania odpadów, w tym wskazanie procesu przetwarzania zgodnie z załącznikiem nr 1 i 2 do ustawy, oraz opis procesu technologicznego z podaniem rocznej masy przerobowej instalacji lub urządzenia, a w uzasadnionych przypadkach, w szczególności w przypadku instalacji do termicznego przekształcania odpadów – także godzinowej mocy przerobowej;
  • możliwości techniczne i organizacyjne pozwalające należycie wykonywać działalność w zakresie przetwarzania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji zawodowych lub przeszkolenia pracowników oraz liczby i jakości posiadanych instalacji i urządzeń odpowiadających wymaganiom ochrony środowiska;
  • przewidywany okres wykonywania działalności w zakresie przetwarzania odpadów;
  • opis czynności podejmowanych w ramach monitorowania i kontroli działalności objętej zezwoleniem;
  • opis czynności, które zostaną podjęte w przypadku zakończenia działalności objętej zezwoleniem i związanej z tym ochrony terenu, na którym działalność ta była prowadzona;
  • proponowaną formę i wysokość zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w art. 48a u. o.;
  • informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów (np. decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, dowód uiszczenia opłaty skarbowej, oraz dokument świadczący o posiadaniu tytułu prawnego do terenu, na którym odbywać się będzie zbieranie odpadów);
  • zaświadczenia i oświadczenia o niekaralności (zagadnienie zostało opisane w poradzie Zaświadczenia i oświadczenie o niekaralności);
  • operat przeciwpożarowy, zawierający warunki ochrony przeciw pożarowej instalacji, obiektu lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów, uzgodnione z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej (zagadnienie zostało opisane w poradzie Operat przeciwpożarowy);
  • decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku gdy dla terenu, którego wniosek dotyczy, nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, chyba że uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie jest wymagane;
  • rodzaje odpadów, które mogą utracić status odpadów, w przypadku gdy utrata statusu odpadów jest przewidywana, oraz informacje o spełnieniu warunków określonych w art. 14 ust. 1 pkt 1 (od 1 stycznia 2022 r.);
  • informacje o spełnieniu szczegółowych warunków utraty statusu odpadów, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2, jeżeli zostały określone w przepisach Unii Europejskiej albo w przepisach wydanych na podstawie art. 14 ust. 1a (od 1 stycznia 2022 r.);
  • proponowane szczegółowe warunki utraty statusu odpadów, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2, jeżeli nie zostały określone w przepisach Unii Europejskiej albo w przepisach wydanych na podstawie art. 14 ust. 1a (od 1 stycznia 2022 r.);

W przypadku gdy określenie rodzajów odpadów jest niewystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości odpadów.

W przypadku zezwoleń na przetwarzanie odpadów dotyczących instalacji do termicznego przekształcania odpadów dołącza się informacje dotyczące:

  • minimalnej i maksymalnej ilości odpadów niebezpiecznych, ich najniższej i najwyższej wartości kalorycznej oraz maksymalnej zawartości zanieczyszczeń, w szczególności PCB, pentachlorofenolu (PCP), chloru, fluoru, siarki i metali ciężkich,
  • środków, które zostaną podjęte w celu zagwarantowania, że ciepło wytworzone w trakcie termicznego przekształcania odpadów będzie odzyskiwane w zakresie, w jakim jest to wykonalne, przez produkcję ciepła, wytwarzanie pary technologicznej lub energii elektrycznej,
  • sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
  • dalszego sposobu gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

W przypadku zezwoleń na przetwarzanie odpadów dotyczących unieszkodliwiania odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, przez ich składowanie dołącza się informacje wskazane w art. 98 ust. 1 u. o.

W przypadku zezwoleń na przetwarzanie odpadów dla prowadzących zakład recyklingu statków dołącza się informacje wskazane w art. 102a ust. 1 pkt 1 – 4 u. o.

Do wniosku o zezwolenie na przetwarzanie odpadów przez termiczne przekształcanie odpadów lub składowanie odpadów dołącza się świadectwo stwierdzające kwalifikacje kierownika odpowiednio spalarni lub współspalarni albo składowiska odpadów w zakresie gospodarowania odpadami, odpowiednie do prowadzonych procesów przetwarzania odpadów.

W przypadku przetwarzania odpadów przez wypełnienie terenów niekorzystnie przekształconych lub przetwarzania odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych należy dołączyć dokument potwierdzający prawo własności, prawo użytkowania wieczystego, prawo użytkowania albo umowę dzierżawy nieruchomości. Ustanowienie użytkowania nieruchomości wymaga złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego, umowa dzierżawy również wymaga potwierdzenia notarialnego. W dokumentach tych  wskazuje się masę i rodzaje odpadów, które mogą być zbierane w okresie roku na nieruchomości będącej przedmiotem użytkowania. Ustanawiający użytkowanie oraz dzierżawca są obowiązani zawrzeć, odpowiednio w oświadczeniu o ustanowieniu użytkowania lub w umowie dzierżawy, oświadczenie, że są świadomi odpowiedzialności solidarnej, o której mowa w art. 12 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.